15–21 maja
Kraków
Ekspozycja zbudowana wokół czarno-białego Cyklu górskiego Andrzeja Wróblewskiego otworzy się w środę (17.05) w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha. Wystawa Tatry. Wróblewski. Karłowicz. Wyczółkowski kuratorowana przez Annę Król, Magdalenę Ziółkowską i Wojciecha Grzybałę powstała we współpracy z Fundacją Andrzeja Wróblewskiego, którego tatrzańskie prace zestawione zostaną z inspirowanymi japońskim drzeworytem ukiyo-e grafikami Leona Wyczółkowskiego oraz fotografiami Mieczysława Karłowicza.
Lublin
Biblioteka Azyl kontynuuje intensywne mapowanie queerowej społeczności Lublina, tym razem w ramach wystawy Michała Ciska Studio Różnorodności, która otworzy się w ten piątek (19.05). Zobaczymy na niej prace wideo, w których osoby współtworzące lokalne środowisko LGBTQ+ opowiedzą o swoich doświadczeniach. Towarzyszyć im będą plakaty wykonane w odniesieniu do nagrań i wypowiedzi poszczególnych osób wykonane przez Aleksandrę Przebirowską.
Łódź
W ramach międzynarodowego projektu Struktury przeplatania, tkanina jako materiał, metoda, nośnik organizowanego przez Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Szkołę Doktorską ASP w Krakowie i Uniwersytet w Bergen w piątek (19.05) w łódzkim muzeum otworzy się kuratorowana przez Martę Lisok wystawa Druga skóra. Zaproszone do niej artystki i artyści podjęły grę z wybranymi obiektami ze zbiorów CMWŁ, snując fantazje o ich dawnych użytkownikach, eksplorując zapisane w tkaninach historie i opowiadając je za pomocą innych mediów: instalacji, wideo i prac dźwiękowych.
Grzyb Ryszard, „Być albo nie być”, 1988, ołówek, kredka, papier, 29.7 x 20.9 cm, dzięki uprzejmości BWA w Olsztynie
Tego samego dnia (19.05) w Pracowni Portretu otworzy się solowa wystawa Klaudii Prabuckiej. Na kuratorowanym przez Marcina Polaka Portrecie Artystki autorka przez kilka dni tworzyć będzie obrazy na ścianie galerii, a sam proces śledzić będzie można i w środku, i z zewnątrz budynku. W swoim działaniu Prabucka odnosi się do przemian gentryfikacyjnych na Księżym Młynie, gdzie zlokalizowana jest galeria, akcentując dzisiejszą pozycję malarstwa jako lokaty kapitału, wątki związane z karierą i pieniędzmi.
Olsztyn
Przygotowana we współpracy z galerią HOS przekrojowa wystawa prac na papierze autorstwa Ryszarda Grzyba, powstałych w okresie od lat 70. do lat 90., otworzy się w czwartek (18.05) w olsztyńskim BWA. Ja chrząszcz prezentować będzie ponad setkę rysunków, traktowanych jako pierwotny zapis ekspresji i idei artysty, często stanowiących punkt wyjścia do dalszych poszukiwań, z których wyrastają, nieraz po latach, prace malarskie, a niekiedy także wiersze.
Sopot
Indywidualna wystawa Zuzy Golińskiej otworzy się w czwartek (18.05) w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. Coś Miękkiego, Coś Obcego, Coś Groźnego będzie opowieścią o relacjach między ciałem, architekturą i afektem, przestrzeniach społecznych i fizycznych. W swoich rzeźbiarskich instalacjach, w tym nowej pracy przygotowanej na wystawę we współpracy z pisarką Dominiką Dymińską i kuratorką Mirelą Baciak, artystka odwołuje się m.in. do pojęcia publicznej intymności autorstwa feministycznej teoretyczki Lauren Berlant, oznaczającego intymny, wspólnotowy charakter, jakiego nabiera szerokie doświadczenie historyczne,
Dzień później (19.05) Goyki 3 Art Inkubator zaprezentuje zbiorową wystawę Rozdział 1: geografie współzależności, na której zobaczymy prace Kapwani Kiwangi, Uriela Orlowa i Martyny Czech. Złożą się one na opowieść o relacjach między zwierzętami, roślinami i zjawiskami społecznymi oraz kulturalnymi. Zgodnie z tytułową sugestią, ekspozycja jest wstępem do serii projektów opartych na researchu wokół idei współzależności, dzielenia się i szeroko rozumianej opieki.
Toruń
Dorobek Andrzeja Różyckiego, jednego z czołowych polskich artystów neoawangardowych, członka grupy Zero-61 i współtwórcy Warsztatu Formy Filmowej zaprezentuje Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu na monograficznej wystawie otwieranej w sobotę (20.05). Etnofotozofia Andrzeja Różyckiego to z jednej strony symboliczny powrót artysty do Torunia, gdzie działała grupa Zero-61, z drugiej spojrzenie na jego twórczość przez pryzmat realizacji etnograficzno-antropologicznych. Obok znanych cykli fotograficznych zobaczymy więc na niej filmy antropologiczne, a także pokazywaną po raz pierwszy kolekcję sztuki ludowej i nieprofesjonalnej.
Warszawa
Od kilku dni na Placu Pięciu Rogów można już oglądać najnowszą realizację Joanny Rajkowskiej w przestrzeni miejskiej, czyli dwumetrowe jajo drozda śpiewaka. Podczas kilkuletnich przygotowań do powstania rzeźby Pisklę. Drozd Śpiewak powstały także liczne, powiązane z nią kolaże, które od czwartku (18.05) oglądać będzie można w lokalu_30. Na wystawę Plac Pięciu Rogów składa się seria surrealnych przedstawień zderzających z sobą różne gatunki i porządki czasowe. Plac, przy którym mieści się pracownia artystki, zaludniają w nich ptaki i ptako-ludzie, stający się świadkami i współuczestnikami zdarzeń w scenerii powojennych gruzów oraz współczesnych katastrof i klęsk żywiołowych.
Fanom i fankom Gruppy poza wycieczką na wystawę Ryszarda Grzyba do Olsztyna polecamy w tym tygodniu także odwiedziny w Muzeum Sztuki Nowoczesnej na Pańskiej, gdzie w czwartek (18.05) odbędzie się premiera pierwszej monografii tej kluczowej dla sztuki lat 80. w Polsce formacji. Książka zatytułowana po prostu Gruppa wydana została przez Jerke Art Foundation, a w tomie pod redakcją Agnieszki Szewczyk znalazły się teksty Jakuba Banasiaka, Andy Rottenberg, Stacha Szabłowskiego i Waldemara Baraniewskiego.
Antonina Rożniatowska, „Kobieta z kotkiem (Panienka z kotkiem)”, ok. 1888gips
76 x 46 x 35,
Muzeum Narodowe w Krakowie, fot. © Muzeum Narodowe w Krakowie/ Paweł Czernicki
Dzień później (19.05) Muzeum Narodowe w Warszawie zaprezentuje jeden ze swoich tegorocznych highlightów, czyli wystawę Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku. To pierwszy w Polsce pokaz prac Claudel, dziś rzeźbiarki ikonicznej, przez lata jednak zapomnianej i docenionej w pełni dopiero pośmiertnie, co w przypadku wielu artystek tego czasu bywało przykrą regułą. Stawką wystawy kuratorowanej przez Ewę Ziembińską jest więc przede wszystkim przywrócenie pamięci o zapominanych polskich artystkach XIX wieku, nakreślenie warunków, w których funkcjonowały i tego, jak uwarunkowania te przekładały się na ich sztukę.
Również w piątek (19.05) w Galerii Foksal otworzy się solowa wystawa Radka Szlagi. Kill Your Idols to opowieść zainspirowana historią o pojmaniu przez siły zbrojne USA panamskiego dyktatora, generała Manuela Noriegi, którego z kryjówki „wypłoszono” dźwiękami kawałków m.in. Guns N’ Roses. Narrację rozpina Szlaga pomiędzy Panamą, USA i Polską przełomu lat 80. i 90., pomiędzy stosowaniem muzycznych tortur wokalem Axla Rose’a a bezkrytycznym zachłyśnięciem się amerykańską popkulturą u schyłku PRL-u, opowiadając o zderzeniu wyidealizowanych wizji z rzeczywistością i geopolitycznych procesach z gitarą elektryczną w tle.
Tego samego dnia (19.05) galeria Monopol zaprezentuje solową wystawę Martyny Pinkowskiej Złota. Jej tytuł pochodzi z autoportretu malarki, w którym staje się ona figurą obdarzonej talentem osoby, na którą projektowane są wysokie oczekiwania. W swoich najnowszych obrazach Pinkowska łączy kronikarski zapis ostatnich miesięcy z retrospekcjami oraz wspomnienia pełne napięcia z sytuacjami prozaicznymi, próbując wyzwolić się z gorsetu, w jaki wtłoczona zostaje tytułowa figura Złotej.
Galeria HOS z kolei zaprezentuje w piątek indywidualną wystawę białoruskiego artysty Ramana Kaminskiego. W swoich pracach Kaminski wykorzystuje cały szereg mediów, od malarstwa przez rzeźbę po muzykę i taniec, a także nawiązania do różnych stylów i epok. Past Garden odnosić się będzie jednak przede wszystkim do codzienności i doświadczeń artysty, który po pełnoskalowej inwazji rosyjskiej na Ukrainę doświadczył podwójnej migracji – jako Białorusin mieszkający w lotym 2022 roku w Kijowie przeniósł się do Gruzji i dalej do Francji, a ze względu na sytuację polityczną w swoim kraju nie mógł uczestniczyć w pogrzebie zmarłej w tym czasie matki. W autoportretach powstałych podczas rezydencji we francuskim Fontvreaud artysta przepracowuje te doświadczenia, zderzając jednocześnie bolesną tematykę z jasną, nasyconą paletą.
Dwudniowy szereg działań performatywnych zrealizuje w piątek i sobotę (19-20.05) Jędrek Owsiński podczas otwarcia swojej solowej wystawy w Pracowni Wschodniej. 6 prób kontaktu z ziemią to opowieść o poszukiwaniach stabilnego punktu oparcia, próbach wyjścia z bezsilności i poradzenia sobie z pytaniami takimi jak to, czy zajmowanie się sztuką wobec katastrofy klimatycznej nie jest czystym eskapizmem.
Pierwsza indywidualna wystawa Jędrzeja Bieńko w Polach Magnetycznych otworzy się w tę sobotę (20.05). Na obrazach prezentowanych na Human Decomposition krajobraz z zatartymi granicami wypełniają ciała przeszywane przez kły, dzioby, kolce i łodygi, a granice między ludzkim i zwierzęcym zanikają. W swoich splątanych formach Bieńko przygląda się stanowi, w którym jedne formy mogą dać początek drugim i oswaja to, co było obce.
Wojciech Szczerbetka, „Pumping Iron”, dzięki uprzejmości galerii Miejsce przy Miejscu 14
Wrocław
Serię fotografii, dla których punktem wyjścia była wszechobecność męskiego spojrzenia w kulturze, zaprezentuje na otwieranej w czwartek (18.05) w Miejscu przy Miejscu 14 wystawie Wojciech Szczerbetka. Projekt Pumping Iron inspirowany jest archiwalnymi zdjęciami kulturystów z lat 70. Cykl powstał we współpracy z grupą siłaczy-performerów, których artysta poprosi o sfotografowanie się, bez żadnych odgórnych instrukcji czy wskazówek. Sięgając do koncepcji Laury Mulvey definiującej męskie spojrzenie, Szczerbetka przygląda się temu, jak poprzez jego pryzmat wygląda nie uprzedmiotowione ciało kobiece, a ciało samego mężczyzny, modela wyciętego z kontekstu kulturystycznych zawodów, bez publiczności i rywali, sam na sam jedynie z lustrem i aparatem fotograficznym.
