13-19 listopada
Białystok
O rodzicielstwie w kontekście ekonomii troski i społecznej hojności opowiadać będzie otwierana w piątek (17.11) w białostockim Arsenale wystawa Radykalne rodzicielstwo. Zobaczymy na niej prace podejmujące refleksję nad empatycznymi, zaangażowanymi, otwartymi i kreatywnymi postawami rodzicielskimi w obliczu niewydolności i opresyjności instytucji. Realizacje m.in. Lesi Khomenko, Elżbiety Jabłońskiej czy Jaśminy Wójcik opowiadają o rodzicielstwie z perspektywy indywidualnej i społecznej oraz o sposobach przenikania się tych obszarów.
Bytom
Podsumowująca projekt Baza realizowany w CSW Kronika od 2021 roku wystawa Teraz widzę, że to jest złudzenie otworzy się w bytomskiej galerii w sobotę (18.11). Celem projektu jest angażowanie najmłodszych mieszkańców Bytomia do twórczego działania. Uczestniczyli oni w warsztatach z osobami artystycznymi, z którymi podejmowali działania w przestrzeni miejskiej mające kształtować poczucie sprawstwa w stosunku do przestrzeni, w której żyją.
Gdańsk
Weekend w Gdańsku (17–18.11) upłynie pod znakiem czternastej edycji Narracji, które w tym roku odbędą się na Oruni – przez stulecia zamieszkanej przez rzemieślników bogatej wsi, następnie robotniczego przedmieścia, a od 1933 roku dzielnicy miasta. Edycję pod tytułem Czułe punkty przygotowali Katarzyna Słoboda i Jakub Gawkowski. Prezentowane prace i działania skupiać się będą na miejscach, które po bliższym przyjrzeniu się odsłaniają wielowarstwowe historie, na tworzących dzielnicę opowieściach, jej architekturze, tkance społecznej i przyrodniczej.
W piątek (17.11) otworzy się również wystawa Doroty Nieznalskiej Modus Operandi. 75 uderzeń. Topografia miejsc zbrodni popełnionych przez jednego sprawcę w latach 1977-1983 na terenie Pomorza w Ratuszu Głównego Miasta. Wieńczy ona dwuletni projekt artystki i składać się będzie z instalacji poświęconych dziesięciu kobietom, ofiarom seryjnego mordercy znanego jako Skorpion z Pomorza, działającego na przełomie lat 70. i 80. Nieznalska koncentruje się przy tym nie tyle na kryminalnej intrydze i budowaniu napięcia jak w serialu true crime, a na uczczeniu pamięci ofiar.
Gorzów Wielkopolski
Marcin Berdyszak, „Wyprzedzanie błękitnego szofera”, 2021, dzięki uprzejmości Miejskiego Ośrodka Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim
O zmaganiu się człowieka z problemami, na które nie ma on bezpośrednio wpływu, opowiadać będzie solowa wystawa Marcina Berdyszaka otwierana w piątek (17.11) w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim. Formy zmagania się odnosić się będą zarówno do problemów wagi najcięższej, jak wojna czy kwestie klimatyczne, jak i do siłowania się artysty z wykreowaną przez siebie ideą. Przy okazji Berdyszak wchodzi również w dialog z dziełami innych twórców.
Katowice
Fotografie autorstwa słynnej himalaistki prezentować będzie otwierana w czwartek (16.11) w Muzeum Śląskim wystawa Spojrzenie z góry. Archiwum Wandy Rutkiewicz. Przez ponad trzy dekady od jej śmierci na Kanczendzondze archiwum domowe Wandy Rutkiewicz pozostawało pod opieką jej brata, nieznane publicznie. Odnalezione po długim czasie negatywy i slajdy to w większości prywatne, pejzażowe fotografie, często pokazujące zmienność warunków panujących w górach wysokich. Oprócz nich na wystawie zobaczymy też związane z bohaterką obiekty i film zrealizowany przez Elizę Kubarską.
Kraków
Już dziś (13.11) w Krakowie rozpoczyna się 55. Kongres AICA International. Jego hasło przewodnie to Kontestowane infrastruktury. Krytyka artystyczna i instytucjonalizacja sztuki. Goszczące na kongresie krytyczki i kuratorzy z dwudziestu różnych państw rozmawiać będą o przyszłości instytucji kultury, konsekwencjach ich uwikłania w polityczną rywalizację i efektach krytyki instytucjonalnej wychodzącej z wewnątrz pola sztuki. Oprowadzania i inne wydarzenia towarzyszące odbędą się między innymi w Muzeum Fotografii, Międzynarodowym Centrum Kultury i Cricotece. Konferencji towarzyszyć będą też wykłady gości specjalnych, m.in. artystów i aktywistów Marii Therezy Alves oraz Nikity Kadana.
Trzecia wystawa z cyklu Muzeum Narodowego w Krakowie 4 x nowoczesność otworzy się w krakowskim muzeum w ten piątek (17.11). Nowoczesność reglamentowana skupiać się będzie na modernizmie w PRL-u, ograniczeniach i komplikacjach modernizacji w Polsce Ludowej. Zespół kuratorski pod kierownictwem Andrzeja Szczerskiego i Piotra Juszkiewicza przygląda się m.in. napięciom pomiędzy modernistycznymi językami wizualnymi a doświadczeniem wojennym czy pomiędzy presją ideologiczną a imperatywem społecznej funkcji sztuki.
Krakowski Miesiąc Fotografii przekształca się obecnie de facto w rok fotografii. Pierwsza wystawa w ramach jego całorocznej działalności otworzy się w piątek (17.11) w Pałacu Potockich. How Are You? opowiadać będzie o formach zaangażowania, o poczuciu wpływu na teraźniejszość zaczynającym się od rozpoznania naszych przekonań, tego kim jesteśmy wobec aktualnych wydarzeń i jak wpływają one na nasze działania. W czasie wystawy trwać będzie organizowana wraz z Solidarnym Domem Kultury „Słonecznik” zbiórka na działalność kolektywu Livyj Bereh w celu sfinansowania naprawy przynajmniej jednego domu zniszczonego w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę.
Zdzisław Nitka, „Billy the Kid”, 2009, olej na płótnie, 150×150 cm, dzięki uprzejmości artysty i galerii Szokart
Poznań
Przekrojowa wystawa Zdzisława Nitki zatytułowana Będę tak stał i czekał na wiatr otworzy się w piątek (17.11) w galerii Szokart. Znajdzie się na niej ponad 25 obrazów, rysunków i obiektów, od malowanego przez Nitkę jeszcze na studiach Tańczącego żołnierza po najnowsze, tegoroczne realizacje. Zaprezentują one ewolucję artysty od początków nowej ekspresji, przez obrazy abstrakcyjne, po nowsze prace dialogujące z historią sztuki i pracami bliskich Nitce twórców od Muncha przez Kirchnera po Beuysa.
Radom
Do 7 stycznia przyszłego roku w MCSW Elektrownia oglądać można wystawę Serce sztuki Mazowsza bije w Radomiu, czyli prezentację kolekcji radomskiej instytucji zorganizowaną z okazji 25-lecia istnienia Samorządu Województwa Mazowieckiego. Znalazło się na niej blisko 80 prac ze zbiorów liczących w sumie 947 obiektów, prezentujących przekrój kluczowych zjawisk w najnowszej historii sztuki polskiej, ze szczególnym zaakcentowaniem wątków neoawangardowych i współczesnych.
Tarnów
Jubileuszowa, dwudziesta edycja Festiwalu Sztuki ArtFest im. Bogusława Wojtowicza organizowanego przez tarnowskie BWA rozpocznie się w ten piątek (17.11). W trakcie pierwszego weekendu festiwalu czeka nas m.in. otwarcie wystawy Wiesław Röhrenschef – w 100-lecie urodzin, Andrew Kolo – z Tarnowa do Hollywood. W kolejnych tygodniach odbędą się m.in. koncert duetu KAERU, czyli Jakuba Juliana Ziółkowskiego i Ernesta Ogórka, spacer po Parku Strzeleckim z Kają Gliwą i Krzysztofem Maniakiem oraz promocja zbioru opowiadań artysty, a także spotkanie z Aleksandrą Boćkowską i promocja jej najnowszej książki To wszystko nie robi się samo. Rozmowy na zapleczu kultury z udziałem Anny Adamiak i Bartka Buczka. Jej tytuł jest zarazem hasłem przewodnim tegorocznego festiwalu.
Warszawa
Wystawa Daniela Kotowskiego Rzeźbiarz strzępi język otworzy się w środę (15.11) w świetlicy Krytyki Politycznej przy Jasnej 10. Tym razem artysta swoją opowieść konstruuje również z cudzych prac, aranżując kompozycję z rzeźb Jana Szymańskiego, instalacji dźwiękowej Roberta Piotrowicza, wideo Tomasza Grabowskiego, a także autorskiego performansu.
Kanaplev&Leidik w ramach projektu “TATA W TELEFONIE”, 2023, dzięki uprzejmości artystów i Galerii Promocyjnej
Realizowany od 2022 roku projekt Julii Leidik i Evgena Kanapleva, pary białoruskich fotografów, która emigrowała z Mińska do Warszawy trzy dni po rozpoczęciu pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę, zobaczymy w Galerii Promocyjnej na otwieranej w piątek (17.11) wystawie Tata w telefonie. Będzie to opowieść o dramacie wojny z punktu widzenia rozdzielonych przez nią ukraińskich rodzin, które pozostają w ciągłej łączności, próbując poradzić sobie z rzeczywistością po obu stronach, dzięki technologii zyskując namiastkę domu na froncie, ale i w pewnym sensie wpuszczając wojnę do domu.
Tego samego dnia (17.11) w Galerii Działań otworzy się monograficzna wystawa Jacka Jagielskiego Za-kres, rodzaj autorskiej syntezy czterdziestoletniej twórczości artysty. Znajdzie się na niej kilka prac dawniejszych, w tym dokumentacje realizacji w przestrzeniach otwartych, jak i realizacje zupełnie nowe. Pojawiają się w nich niejednokrotnie przedmioty codziennego użytku, ale przetworzone w nowe, znaczące formy, lapidarne i sugestywne, odnoszące się do uniwersalnych dążeń, nadziei i lęków.
Wrocław
Solowa wystawa Ali Savashevich otworzy się w czwartek (16.11) w 66P. Broń i chroń opowie o wyzysku i odzyskiwaniu ciała przez osoby zmuszone do pełnienia społecznych ról kobiet. W swoich najnowszych pracach artystka kieruje spojrzenie na siły i struktury, które owe ciała formatują: globalne rynki i lokalne targowiska, biura i pola, wreszcie rodzinę, szkołę, kościół. Jej obiekty nawiązują do odzieży ochronnej, narzędzi i symboli pracy, które w rękach Savashevich przekształcają się w zbroję, broń, kamuflaż, odznakę czy totem.
Agnieszka Bar, do tej pory znana jako projektantka szkła użytkowego, po raz pierwszy zaprezentuje swoje prace w innych technikach na otwieranej w piątek (17.11) w galerii SIC! BWA Wrocław indywidualnej wystawie Droga przez Utratę. Obok szklanych obiektów zobaczymy na niej ceramikę, tkaninę, rysunki, instalacje i performans dokamerowy „podyktowane przez podświadomość”, odnoszące się do snów artystki. Bar zbuduje z nich bezpieczną przestrzeń pozwalającą na poruszanie i uwspólnianie tematów straty i ronienia
Praga
Najnowsze prace Ewy i Jacka Doroszenko zobaczymy na wystawie Overlooked Horizons otwieranej w czwartek (16.11) w Pragovka Gallery w Pradze. Duet eksploruje w nich relacje między obserwatorem a naturalnym krajobrazem. Prezentowane na wystawie wielkoformatowe druki fotograficzne, instalacje dźwiękowe i prace wideo opierają się na spostrzeżeniach artystów z licznych rzeczywistych i wirtualnych podróży.
Rostock
Osobom bawiącym akurat nad Bałtykiem, ale u naszych zachodnich sąsiadów, polecamy z kolei wycieczkę do Kunsthalle Rostock, gdzie w sobotę (18.11) otworzy się wystawa Review Baltic Sea Biennale – The Democratic Space, na której znajdzie się spora rodzima reprezentacja: Agnieszka Polska i Witek Orski, Marta Romankiv, Maciej Aleksandrowicz, Karolina Bregula oraz Irmina Rusicka i Kasper Lecnim. Wystawa spoglądać będzie na prawie sześćdziesięcioletnią historię regionalnego bałtyckiego biennale organizowanego w Rostocku, podejmując jednocześnie próbę współczesnej reinterpretacji NRD-owskiej imprezy.
