11-17 stycznia
Jeśli nic się w najbliższych dniach nie zmieni, z końcem tego tygodnia zakończy się kolejny instytucjonalny lockdown. Do tego czasu wciąż jeszcze skazani jesteśmy na projekty wychodzące poza klasyczny format wystawienniczy – nic więc dziwnego, że początek tego roku w porównaniu do zwyczajowych sezonów poświątecznych zapowiada się dość ospale. Tym, którzy pozostają na głodzie galeryjnych wizyt – zwłaszcza, jeśli przy okazji są też kolekcjonerami – polecamy wycieczkę do Galerii Dawid Radziszewski, gdzie funkcjonują obecnie dwie wersje Showroomu. Jedna ma formę klasyczną – zaplecza z pracami z aktualnej oferty, do którego zajrzeć można po wcześniejszym umówieniu. Druga jednak odwraca shoroomową konwencję i prace skrywane poza codzienną przestrzenią wystawienniczą wystawia na światło dzienne w oknach galerii. Tym sposobem z ulicy, o dowolnej porze dnia i nocy, można aktualnie zobaczyć u Dawida Radziszewskiego prace m.in. Joanny Piotrowskiej, Katarzyny Przezwańskiej czy Serbana Savu.
Choć miniony rok w większości spędziliśmy w domach, niemal wszyscy w tym kraju prędzej czy później zmuszeni byli wyjść na ulice w proteście – nie tylko kobiety i środowiska LGBTQ, ale też choćby rolnicy i przedsiębiorcy. Pleniące się w mediach społecznościowych i prasie codziennej dokumentacje tych protestów, jak każda fotografia, nie są przezroczystymi zapisami, ale jednym z elementów bitwy na obrazy i narzędziem pisania historii. W sobotę (16.01) rozpocznie się outdoorowa wystawa 2020. Rok na protestach, organizowana przez Galerię Promocyjną, prezentująca wybór dokumentujących kluczowe momenty roku 2020 fotografii twórców i twórczyń związanych z Archiwum Protestów Publicznych i RATS Agency. Rozlokowane w centrum Warszawy fotografie reportażowe obudowane będą też programem towarzyszącym, m.in. performansami Edki Jarząb.
Materiału ikonograficznego związanego z zeszłorocznymi protestami jest zresztą o wiele więcej – osobną kategorią są same tylko banery z jesiennych protestów przeciw zaostrzeniu prawa aborcyjnego, ukazujące językowo-memiczną inwencję i rozpiętość emocji protestujących. Ich fotograficzną dokumentację zbiera wydany przez kolektyw Imperium Ducha fotoalbum Kobiety delikatne jak bomby z fotografiami No_Pic_No_Chat, zaprojektowany przez Olę Korzelską. Ukazało się właśnie jego drugie, poszerzone wydanie, z którego dochód, podobnie jak w przypadku pierwszego nakładu, przeznaczony zostanie na wsparcie Ogólnopolskiego Strajku Kobiet.
Tatjana Danneberg, Should I show more interest in the world?, 2020, gwasz, druk tuszem pigmentowym, podkład, klej na płótnie, 164 × 246 cm
Ostatnie (?) dni instytucjonalnego lockdownu to także okazja do poszperania w innych, cyfrowych archiwach fotograficznych, nie tylko tych związanych z bieżącymi wydarzeniami. Na stronie internetowej powstałej z inicjatywy Fundacji im. Zofii Rydet, we współpracy z szeregiem instytucji i w ramach programu Kultura Cyfrowa, znajdziecie obszerne archiwum cyfrowe Zofii Rydet, podzielone na szereg cykli klasyczki polskiej fotografii, wykraczające daleko poza najsłynniejszy Zapis socjologiczny.
Do najważniejszych dokumentalistów i pejzażystów w polskiej fotografii ubiegłego stulecia należał też Paweł Pierściński. Również jego dorobek można już od niedawna zobaczyć w internetowym archiwum, w którym aktualnie znajduje się dwa i pół tysiąca fotografii zdigitalizowanych zarówno z negatywów, jak i diapozytywów Pierścińskiego. Znajdują się wśród nich zdjęcia dokumentujące podróże fotografa po całej Polsce, począwszy od lat 50., ze szczególnym naciskiem na jego ulubioną Kielecczyznę, gdzie fotografował tak duże miasta, jak i maleńkie wioski oraz szachownice i pasy pól uprawnych. Oprócz fotografii krajobrazowych w archiwum znajdziecie też świadectwa eksperymentów artystycznych Pierścińskiego w technice izohelii, reliefu czy fotomontażu.
Po niedawnej sieciowej odsłonie cyklu Arton Review w najbliższą środę (13.01) wystartuje program pokazów filmów polskich artystek w Anthology Film Archives, zorganizowany we współpracy z Fundacją Arton i Instytutem Polskim w Nowym Jorku. Obejmie on realizacje polskich artystek z lat 70., m.in. Jolanty Marcolli, Teresy Tyszkiewicz czy Ewy Partum, prezentując cały przekrój formatów i konwencji, w jakich na przekór ograniczeniom poruszały się twórczynie w tej dekadzie: od filmów strukturalnych, przez analityczne, konceptualne prace wideo, po bardziej impresyjne prace dotyczące doświadczenia kobiecości.
Niezależnie od okoliczności, tempa z nowymi inicjatywami nie zwalnia wrocławska Entropia, w której ruszył właśnie nowy projekt Entropia na linii, który według planów potrwa co najmniej do 29 stycznia. Będzie on ewoluował w najbliższych tygodniach, docelowo przyjmując także formę wystawy dostępnej dla zwiedzających na miejscu, a cały koncept oparty jest właśnie na napięciu między strefą online i offline – poszczególne projekty materializują się w galerii, ale dostępne są także za pośrednictwem sieciowych transmisji.
Dwie nowe wystawy, otwierane zdalnie w najbliższą sobotę (16.01) szykuje Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Chwila przed katastrofą Krzysztofa Franaszka prezentować będzie najnowsze rzeźby i instalacje artysty, często powstałe w wyniku eksperymentów z nietypowymi rzeźbiarskimi materiałami, jak smoła czy też setek ledowych świetlówek, tworzących formy tak jasne, że wymagające czasu na przystosowanie wzroku. Z bardziej klasycznych materiałów rzeźbiarskich, marmuru, granitu, brązu i drewna korzysta z kolei Danka Jarzyńska, która w Galerii Kaplica zaprezentuje wystawę Impuls.
Tymczasem w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski materializuje się efekt wielomiesięcznej i wieloetapowej pracy badawczo-kuratorskiej w ramach projektu Ko–lekcja wyborów. Choć w ostatnich miesiącach wyjście na wystawę nie było taką prostą sprawą, zamkowy zespół badał w tym czasie badania poprzez spotkania grup focusowych i platformę internetową, zadając publiczności pytania o to dlaczego odwiedzają galerie, czego w nich poszukują i jak wystawiane prace odbierają. W efekcie pracy zespołu kuratorskiego (Iga Fijałkowska, Anna Kierkosz i Aleksandra Rajska) i zespołu badawczego (Paweł Możdżyński i Bartłomiej Walczak) powstała wystawa z oprawą Aleksandry Wasilkowskiej, która otworzy się – najpierw oczywiście tylko online – w najbliższy piątek (15.01).
