Szum 15/2016

OD REDAKCJI

Gdy jesienią ubiegłego roku publikowaliśmy mapę polskiej sztuki oraz podsumowanie ośmiu lat rządów liberałów, spodziewaliśmy się zmiany polityki kulturalnej. Nie przewidzieliśmy tylko skali i dynamiki zjawiska, które już przeszło do historii i języka potocznego jako „dobra zmiana”. Ktoś powie, że dla jednych dobra, dla innych niekoniecznie, a my dodamy, że tylko w „Szumie” i tylko w Alfabecie dobrej zmiany sprawdzicie, kto rozdaje karty, a kto zjeżdża po równi pochyłej. Zresztą jeśli chodzi o spadek formy, to może w istocie coś jest na rzeczy. Tak przynajmniej uważa Józef Robakowski, który wybrał dla nas kilka jakże dołujących grafów. Precyzyjnie wyliczane światowe rankingi nie pozostawiają złudzeń: jeśli polska sztuka nie przetrwa „dobrej zmiany”, niechybnie czeka nas jej schyłek.

Tymczasem po fotografii, performansie i architekturze w temacie numeru badamy rzeźbę, nad kondycją której zadumał się Wojciech Szymański. Warto porównać ten tekst z esejem Magdaleny Starskiej, rzeźbiarki, która podjęła próbę opisania swojej praktyki artystycznej w kontekście cielesności i performatywności. Z jubileuszami jesteśmy w „Szumie” na bakier, ale nie mogliśmy przejść obojętnie obok zorganizowanego 35 lat temu Polentransport Josepha Beuysa, skądinąd ciekawego niemieckiego rzeźbiarza. Przekazane Muzeum Sztuki w Łodzi skrzynie z notatkami i artefaktami bierze na warsztat w dziale „Teoretycznie” Łukasz Zaremba. Wątek instytucjonalny bardziej niż rzeźbiarski (chyba że mowa o „rzeźbie społecznej”) pojawia się w rubryce „Obiekt kultury”, w której Adam Mazur prezentuje cykl Dyrektor i założyciel duetu Jasanský/Polák. Czeskim artystom udało się oddać typowo polską aurę powściągliwej celebry związanej z prowadzeniem placówek artystyczno-kulturalnych. Tę serię zdjęć dedykujemy wszystkim pracowniczkom i pracownikom galerii z dawnej sieci Biur Wystaw Artystycznych świętujących okrągłe rocznice założenia ich własnych oddziałów. Wydarzeniem tego numeru jest retrospektywa Edwarda Krasińskiego w Tate Liverpool, która – wraz z planowanym na wiosnę 2017 roku pokazem w amsterdamskim Stedelijk Museum – kończy proces kanonizacji tego niedocenianego za życia artysty. Niebieski pasek pochodzącego z Łucka artysty spina tematy dobrej zmiany politycznej, spadkowej formy artystycznej, kondycji rzeźby, a nawet instytucjonalnych jubileuszy. Ale to jeszcze nie koniec! W dziale „Blok” tym razem zagościł Nikita Kadan, ukraiński rzeźbiarz i świetny rysownik, którego działalność oscyluje pomiędzy sztuką i aktywizmem. Coś w tych kresowych, by nie powiedzieć wołyńskich, pracach jest na rzeczy, więc dobrze im się przyjrzyjcie. Z kolei Leon Tarasewicz w rozmowie z Adamem Mazurem (ilustrowanej zdjęciami Yulii Krivich) przedstawia swoją koncepcję sztuki, a także dzieli się swoimi przemyśleniami na temat etosu i powinności artysty. Na poszczególnych stronach przeznaczonych dla twórców znajdziecie także prace Piotra Łakomego, Zuzy Golińskiej, Ryszarda Grzyba, Zuzanny Czebatul, Marka Meduny, Miķelisa Fišersa i Markéty Vaňkovej. Całość puentuje Koji Kamoji.

Nie zapomnijcie rzucić okiem na recenzje. W świątecznej i noworocznej atmosferze niejeden kurator i niejedna artystka dowiedzą się, co o ich wystawach i sztuce naprawdę myślą koledzy i koleżanki. Drobnym drukiem, ale warto. Takie rzeczy tylko w „Szumie”!

SPIS TREŚCI

21
OD REDAKCJI
Tekst: Redakcja

44
FELIETON
Przestrzeń papierowej torby
Tekst: Magdalena Starska

48
STRONA ARTYSTY
Zuza Golińska, Why do i feel hot and cold at the same time?

49
STRONA ARTYSTY
Piotr Łakomy

50
TEMAT NUMERU
Rzeźba, czyli to, co wydarza się, kiedy cofasz się, aby obejrzeć obraz
Tekst: Wojciech Szymański
Ilustracje: Zuzanna Bartoszek

64
TEORETYCZNIE
Możliwości daru. W 35. rocznicę Polentransportu
Tekst: Łukasz Zaremba

72
STRONA ARTYSTY
Zuzanna Czebatul, Never Forget

73
STRONA ARTYSTY
Markéta Vaňková, 30. 7. 2015 23:40:20

74
FELIETON
Spadek formy polskich gwiazd…
Tekst: Józef Robakowski

76
WYDARZENIE
Alfabet dobrej zmiany
Tekst: Redakcja
Ilustracje: Mikołaj Sobczak

92
OBIEKT KULTURY
Ředitel a zakladatel
Tekst: Adam Mazur
Fotografie: Lukáš Jasanský, Martin Polák

100
STRONA ARTYSTY
Marek Meduna, z serii „Imagined Maggots”

102
INTERPRETACJE
Zgubiłem koniec. Retrospektywa Edwarda Krasińskiego w Tate Liverpool
Tekst: Adam Mazur

112
STRONA ARTYSTY
Miķelis Fišers, MISUNDERSTANDING IN THE FOREST

114
DO WIDZENIA
Przemysław Kwiek

122
STRONA ARTYSTY
Ryszard Grzyb, Narzędzie do naziemnego transu,
Jeżeli nie jesteś sobą, to kim lub czym jesteś?

124
ROZMOWA
Ganiajcie za malarzami
Z Leonem Tarasewiczem rozmawia Adam Mazur
Fotografie: Yulia Krivich

138
BLOK
Nikita Kadan, Kości się przemieszały

144
KALENDARIUM

150
RECENZJE

208
WSKAZANE
Koji Kamoji

RECENZJE

150
Artur Żmijewski, Kolekcja, tekst: Jakub Majmurek

153
Wiktor Gutt, Waldemar Raniszewski, Kultura niszcząca (1977), tekst: Piotr Słodkowski

156
Disappointment Island, tekst: Piotr Policht

158
If you don’t know me by now, you will never never never know me, tekst: Zofia Krawiec

160
Rafał Dominik, Po ludziach, przed robotami. Top 10 mało znanych historii, tekst: Karolina Plinta

162
Zuzanna Czebatul, Ellipsism, tekst: Anna Krawczyk

164
Miejsce. A Place, tekst: Adam Mazur

166
Procedery sztuki lat 70., tekst: Piotr Słodkowski

168
Dorota Jurczak, ~.{ }.~, tekst: Piotr Kosiewski

170
Kości wszystkich ludzi, tekst: Jakub Knera

173
Ciprian Mureşan, O marionetkach i ludziach, tekst: Piotr Kosiewski

175
Sculpture Quadrennial Riga 2016; Survival Kit 8 „Acupuncture of Society”; Inga Meldere, Colouring Books, Daiga Grantiņa, Heap-core; Edgars Gluhovs, L’uomo Vague, tekst: Adam Mazur

178
Common Affairs, Łukasz Białkowski

180
Rozbrojenie kultury. Projekt Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata, tekst: Aleksander Kmak

182
Anna Zaradny, Rondo znaczy koło, Aleksandra Goral

185
Schlemmer | Kantor, tekst: Arkadiusz Półtorak

187
Koszycka moderna, tekst: Martyna Nowicka

189
Notatki z podziemia. Sztuka i muzyka alternatywna w Europie Wschodniej 1968–1994, tekst: Agata Pyzik

192
Communis. Renegocjacje Wspólnoty, tekst: Jakub Gawkowski

195
Magia kwadratu, tekst: Piotr Policht

198
Letnia rezydencja. Kolekcja Marxa gościnnie we Wrocławiu, tekst: Marcin Ludwin

200
Życie artystyczne Zielonej Góry w latach 1945–2016, tekst: Łukasz Musielak

203
Anna Baumgart, Terytorium Komanczów, tekst: Malina Barcikowska

205
Mikołaj Długosz, Latem w mieście, tekst: Wojciech Wilczyk