„Apnea”. Dorota Buczkowska w Trafo

Dorota Buczkowska, Apnea, fot. Anna Konopka

W nieruchomym kadrze papierowy kamień nagle płynie z prądem rzeki, styropianowy śnieg pada w wysokich górach, a arkusz pogiętego papieru fotograficznego, przypominający do złudzenia ośnieżony szczyt, kradnie część alpejskiego pejzażu. Tak właśnie, wykorzystując wykonane z surowych materii obiekty, Dorota Buczkowska zaburza odwieczny ład przyrody i jej stały, stworzony przed wiekami rytm. Bawi się w wielowarstwową grę złudzeń i przypuszczeń. Widz gubi się w tym co jest pokazywane, a tym co ukryte. Papier udaje kamień, kamień udaje papier, styropian zamienia się w śnieg, celuloza przypomina skałę.

Dorota Buczkowska, Apnea, fot. Justyna Werbel

Dorota Buczkowska, Apnea, fot. Justyna Werbel

Jednak dokonując ingerencji w naturę Dorota Buczkowska pozwala wykreowanym przez siebie obiektom na podporządkowanie się procesom zmian. Forma z papieru fotograficznego udająca kamień ulega powolnej transformacji. Pod wpływem zjawisk atmosferycznych – wody, wiatru, deszczu czy mgły – cienka krawędź pomiędzy sztuką a przyrodą zaciera się. Czas staje się jednym z istotnych wymiarów pracy. W końcowym stadium procesu, dzięki bardzo powolnym zmianom, to co fałszywe i sztuczne jest nierozróżnialne od tego, co przyjęło się uważać za prawdziwe.

Dorota Buczkowska, Apnea, fot. Anna Konopka

Dorota Buczkowska, Apnea, fot. Justyna Werbel

Na rysunkach, wideo, fotografiach i wykonanej z papieru fotograficznego instalacji, które składają się na wystawę Apnea, Dorota Buczkowska, wspólnie z Przemkiem Dzienisem, badają pojęcie iluzji, stan ulegania złudzeniu, granicę pomiędzy prawdą i fałszem. Nie wiemy, czy modelami do rysunków były kamienie czy papier. Zastanawiamy się, czy mgła zapełniająca ekran bielą jest procesem naturalnym czy tylko wypuszczoną sztucznie parą, albo czy ktoś nie steruje zdalnie kamieniem zataczającym kręgi w rzece.

Dorota Buczkowska, Apnea, fot. Justyna Werbel

Dorota Buczkowska, Apnea, fot. Justyna Werbel

W 2010 roku Dorota Buczkowska, dzięki Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia, otrzymała trzymiesięczną rezydencję w ECAV (Ecole cantonale d’art du Valais) w Sierre, w kantonie Valais, w Szwajcarii. To właśnie podczas tego pobytu powstał łączący różne media i techniki projekt Apnea. Podczas jego realizacji artystka zaprosiła do współpracy Przemka Dzienisa, a ich wspólny cykl dziewięciu fotografii jest efektem umieszczenia rzeźb Buczkowskiej w kontekstach charakterystycznych dla twórczości Dzienisa.